Nieuwsbrief Gezond Noord

maart 2021

Het lijkt alweer zo ver weg, maar half februari was het in Amsterdam echt winter! Heel veel mensen genoten van sneeuw- en ijspret, even “weg” schaatsen van alle corona-ellende.
Voor veel Noorderlingen was het geen feest, maar een ramp. Ze durfden niet naar buiten omdat ze bang waren om te vallen. Ze voelden zich hierdoor nog meer beperkt in hun dagelijks leven. Gelukkig was de winter net zo snel weer voorbij als dat hij was gekomen en rolden we zo de lente in!
Hopelijk komen er meer mogelijkheden om buiten te sporten met elkaar.
Gezond Noord snakt daar zeker naar, maar in de tussentijd hebben wij ook ingezien dat we online activiteiten moeten aanbieden. Niet echt onze core business maar nood breekt wet en gelukkig kunnen wij op deze wijze tóch een aantal noorderlingen bereiken. Gelukkig komt er ook steeds meer aandacht voor het belang van een gezonde leefstijl, juist in moeilijke tijden zoals tijdens deze coronacrisis. Wij bouwen gestaag verder aan een stevig fundament voor Gezond Noord.


De Health Battle: doen wat wél kan!

In november 2020 zijn we, vanuit Gezond Noord, gestart met een Health Battle: het programma waar mensen in teams een speelse competitie aangaan om zoveel mogelijk gezondheidswinst te behalen.
Het team dat de meeste punten vergaart, wordt winnaar van de Battle. De punten verdient het team met bewegen, workshops en, als dat het doel is, kilo’s afvallen en centimeters buikomvang verliezen.

We kregen via de huisartsen veel aanmeldingen binnen: in eerste instantie waren dit aanmeldingen voor de GLI: de gecombineerde leefstijlinterventie, die sinds 2 jaar vergoed wordt vanuit de basisverzekering. Maar de meeste mensen hebben méér nodig dan de GLI of eerst een ander traject en daarom deze Battle. Zodat deelnemers met elkaar kunnen gaan bewegen en elkaar daarin stimuleren.
Rond de 50 deelnemers stonden in november 2020 enthousiast aan de startlijn.

Natuurlijk was er die realiteit. Corona zette een streep door de rekening bij diverse onderdelen. We konden geen groepslessen organiseren, geen workshops en geen teambijeenkomsten. Een uitdaging dus: voor zowel de deelnemers als de organisatie. Wat was wél mogelijk?

Er kon gelukkig wel gewandeld worden. En.. juist wandelen is een ontzettend goede manier om rustig aan de gezondheid te werken. Lekker buiten in beweging. De hartslag gaat lekker omhoog, je benen komen in een gezond ritme, je geest komt tot rust en je kunt tegelijkertijd toch met elkaar praten. Wandelen dus.

En dát hebben de deelnemers gedaan! Er werd wat afgewandeld: veel deelnemers ontdekten de kracht van het wandelen. De deelnemers konden een stappenteller ontvangen, en velen voelden dat ook als een stimulans om er dagelijks op uit te gaan. Boodschappen werden wandelend gedaan, voor bezoekjes aan familie en vrienden werd de auto thuisgelaten en de benenwagen gebruikt. En voor alle inspanning ontvingen ze punten voor hun team.
De teamcaptains coachten de deelnemers: elke week (en geregeld vaker) belden ze de deelnemers met de vraag hoe het die week gegaan was en wat de plannen waren voor de komende week. De teamcaptains werden op hun beurt gecoacht door de organisatie, ZoSterk.

De meeste deelnemers hadden als doel om af te vallen en fitter te worden, enkelen wilden stoppen met roken. Ook daarvoor kon men punten halen: alle stappen op weg naar een persoonlijk gezondheidsdoel werden beloond. Workshops zoals de Supermarktsafari, Omgaan met Stress, Stoppen met Roken, Niet Vullen maar Voeden of Mindfulness, waren onderdeel van de Battle. Iedereen kon naar keuze deelnemen en punten behalen.
Natuurlijk was het een andere Health Battle dan we gewend waren: het teamgevoel was minder, de gezelligheid van de gezamenlijke bijeenkomsten ontbrak en de massale wandelingen en zaaltrainingen waren helaas niet mogelijk.


Tóch zagen we hele verrassende positieve effecten:

  • De teamcaptains pakten hun verantwoordelijkheid geweldig op. De coaching door ervaringsdeskundigen ging super: het begrip en geduld door mensen die het zelf meegemaakt hadden werd heel positief ervaren. Hulde dan ook aan die captains!!
  • De deelnemers zagen dat met het laagdrempelige wandelen toch heel veel kon worden bereikt. Geregeld een stevige wandeling, gecombineerd met gezondere keuzes (geen dieet) leverde voor sommige deelnemers een gewichtsverlies op van zo’n 10 procent.
  • De deelnemers namen het heft zelf in handen: door de coaching en het gevoel ergens bij te horen kwam men met eigen initiatieven wat ze konden doen om resultaat te behalen. Het was mooi om te zien dat er heel veel wijsheid bij de deelnemers zelf zit: ze coachten elkaar via een appgroep en deelden interessante informatie over gezond leven.
  • Deelnemers meldden dat ze veel meer zijn gaan wandelen en de meesten vonden dat steeds fijner om te doen.
  • Lekkerder in hun vel werd vaak genoemd,
  • Minder pijn bij het wandelen,
  • Meer uithoudingsvermogen, en vooral:
  • Ze vonden het leuk om mee te doen!
  • Na 15 weken is in totaal 71 kilo afgevallen
  • En zijn er 84 centimeters aan buikomvang verdwenen.


En wie heeft de Health Battle 20/21 gewonnen?

Met overtuiging was dat het team van Graciella en Norine: De Gewichtige Dames.
Zij hebben het super gedaan! Aangevoerd door het enthousiaste tweetal scoorden de dames veel bewegingspunten. Daarnaast blonken ze ook uit in creativiteit. Er werd via Zoom (dus online) samen gezond gekookt en er werden online bewegingslessen georganiseerd. Al met al zijn we reuzetrots op de teamcaptains, de deelnemers en het programma en de geslaagde samenwerkingen tussen Gezond Noord en ZoSterk.
Het heeft, ondanks de enorme uitdaging waar corona ons mee opzadelt, toch veel goeds en gezondheidswinst gebracht.


Ingrid Sijmons, ZoSterk
En… wij gaan door!

Deze week zijn we al begonnen met de werving voor de nieuwe Buurt-Health Battle: een Health Battle waar buurtteams met elkaar gaan battelen. Het plan is om in april van start te gaan met zo’n 50 deelnemers. Er kan gewerkt worden aan alles wat met gezond leven te maken heeft: vermindering van gewicht bij overgewicht, fitter worden, stoppen met roken, maar ook somberheid verminderen. De deelnemers maken een persoonlijk plan en werken daarnaar toe.
We hopen natuurlijk dat er langzaam maar zeker meer vrijheid zal komen en teambijeenkomsten mogelijk zullen zijn in de komende maanden. Maar, met deze Health Battle hebben we bewezen dat ook in corona’s somberste tijden, het mogelijk is om aan je gezondheid te werken.


Lees je mee?

- Huisvesting per 1 april bij Noord Huisartsen.
Per 1 april zijn we welkom op de huisartsenpraktijk van Noord Huisartsen waar we een kamer gaan delen met de fysiotherapie. Wij gaan daar op de dinsdagochtend weer ons vaste spreekuur (tijdens corona op afspraak !) houden tussen 10 en 12 uur.  We verheugen ons op een intensieve samenwerking met Noord Huisartsen.

- Voorlichting van Joris Dullaert van WeQuit voor onze vrijwilligers van de inloop Roken Enzo.
Joris heeft ons wijze lessen geleerd over hoe om te gaan met rokers. Wat moet je vooral wél en vooral niet zeggen. Hij gaf ons belangrijke tips met name ook voor de gastheer en gastvrouw die bij onze inloop Roken Enzo op de maandagmiddag in de Verbroederij zijn.

- Online Supermarkt Safari Ankie en Janine



Zoals hierboven geschreven, ook Gezond Noord moet online workshops geven. De première is de Supermarktsafari waarin deelnemers worden geïnformeerd over de verleidingen in de supermarkt, hoe maak je gezonde keuzes, wat geeft de Schijf van vijf aan en hoe lees je het etiket. Daarna gaan we “boodschappen doen” en krijgen de deelnemers de keuze tussen twee producten waarvan zij kunnen aangeven met hun duim naar boven of naar beneden welk product gezonder is. Het was spannend en niet alles liep helemaal soepel. Zowel voor de deelnemers als Ankie was het wennen om op deze manier met elkaar in verbinding te staan. Daarna heeft Ankie ook twee safari’s aan de Steunvrouwen van Doras gegeven.

-  Ankie heeft het pilot-buurtteam geïnformeerd over de activiteiten van Gezond Noord. Wat is een buurtteam en hoe verhoudt dat zich met Gezond Noord?
Op 1 april 2021 starten er in heel Amsterdam buurtteams, dus ook op verschillende plekken in Amsterdam Noord. Stichting Doras wordt dan onderdeel van Buurtteam Amsterdam.
Het buurtteam is er voor iedereen die (tijdelijk) extra hulp kan gebruiken, net zoals dat nu is/was op de verschillende locaties van Doras.

Wat betekent dit voor Gezond Noord?
Op dit moment zal Gezond Noord geen onderdeel vormen van het Buurtteam Amsterdam.
We vinden het natuurlijk wel héél belangrijk dat het werken naar of aan een gezonde leefstijl de volledige aandacht krijgt in de buurtteams, zowel wat betreft de buurtteammedewerkers als de bewoners van Noord die zij gaan spreken.
Gezond Noord vindt het heel belangrijk dat er in elk buurtteam een medewerker is die de Gezonde Leefstijl onder de aandacht brengt en houdt. Dat is de reden dat we alvast actie hebben ondernomen om aan collega's die in de buurtteams gaan werken te vragen wie er interesse heeft om de gezonde leefstijl onder de aandacht te brengen en te houden. Inmiddels zijn we in gesprek met een aantal geïnteresseerden. We hopen hiermee samen een goede bijdrage te kunnen leveren aan de gezondheid van de bewoners van Amsterdam Noord.

Voor meer informatie over Buurtteam Amsterdam:

-  Kennismaking Christ Worship Center (CWC) kerk voor een eventuele samenwerking
Deze kleine kerkgenootschap met 20 leden is al 10 jaar gevestigd op het industrieterrein van de Buiksloterham. Van de buitenkant geeft het niet de indruk van een kerk, maar binnen is o.a. een grote zaal waar kerkdiensten worden gehouden. Boven zijn ook nog twee ruimten en een professionele keuken. De leiders van deze kerk hebben als doelstelling om zich maatschappelijk te verbinden met de Van Der Pekbuurt. We hebben gesproken over de mogelijkheid om hun ruimten te gebruiken voor activiteiten van Gezond Noord.

- Artikel in Trouw! Simone (64) ging van 134 kilo naar 84 kilo. ‘Ik was verslaafd aan chips. Als ik die nu zie, krijg ik rillingen’
Je leest hier het hele artikel.


Mindful wandelen/wandelcoaching met Lisa snoek

"Een paar weken geleden ben ik begonnen bij Gezond Noord om deelnemers te begeleiden met mindful wandelen. Het is prachtig om te zien hoe goed alleen al het samen zijn in de natuur de deelnemers doet. Meerdere deelnemers gaven aan dat ze zelf niet zo snel de stap zouden zetten om even het park in te lopen; de één omdat hij wel wil maar daar geen tijd voor maakt, de ander omdat niemand mee wil en voor haar is alleen gaan geen optie, want dan is het te druk in haar hoofd. Wat ik doe is mensen begeleiden met coaching vragen en mindfulness oefeningen. Daarnaast maak ik de deelnemers bewust van de helende effecten van de natuur en de prachtige lessen die de natuur in zich heeft. Een paar voorbeelden:

  • Natuur is het toonbeeld van acceptatie en controle loslaten; een eik zal bijv. nooit zijn best doen om een beuk te worden;
  • De natuur is een mooi voorbeeld van vernieuwing en groei: ze vindt bijv. altijd haar weg om door een stormachtige dag of periode te komen;
  • De natuur beweegt natuurlijk mee en verzet zich niet tegen wat er is; heb je bijv. wel eens een beekje gezien die tegen de stroom in stroomt?

Mindfulness oefeningen kunnen van enorme waarde zijn om stress te reduceren. Door het verleggen van je aandacht naar ervaringen om je heen, geef je je hersenen als het ware een “opdracht” en verleg je de aandacht van de gedachtestroom naar ervaringen in het hier en nu. Bij het mindfulness wandelen link ik de zintuigelijke waarnemingen aan de natuur. Ik stel vragen als: wat hoor je, ruik je en zie je allemaal om je heen? Welke kleuren en vormen neem je waar? Het is bijv. heel leuk om te zien dat groen niet zomaar groen is maar vaak bestaat uit talloze verschillende gradaties groen en als je goed aandachtig kijkt zie je nog veel meer andere kleuren in vlakken die je op het eerste oog misschien alleen als groen bestempelde. Ook neem ik deelnemers mee in de fysieke sensaties bij het wandelen: Wat voor sensaties voel je in je lichaam als je loopt? Hoe voelt het contact tussen je voeten en de grond en wat voor bewegingen maken je benen als je loopt?"

Lisa kijkt uit naar nog veel meer mooie wandelervaringen!


Kerstwandeling groot succes!

De kerstwandeling/speurtocht was een groot succes!! Zoveel blije mensen al wandelend en speurend door de Bloemenbuurt volgens een vaste route. Ze moesten quizvragen beantwoorden en de juiste bloemen bij de juiste straatnamen zoeken. Onderweg was er koffie en thee om weer even op te warmen. Iedereen ging na afloop blij en voldaan met een kerstpakket (met dank aan Winclove!) naar huis. Hartelijk dank aan de 7 vrijwilligers die hier hun eerste kerstdag aan wilden besteden!


Indeling vrijwilligers in diverse thema’s nl. voeding, beweging, roken, ontspanning

We voelen ons rijk met de grote groep ervaringsdeskundigen die ons ondersteunen.
De groep is inmiddels zo groot geworden (bijna 50 personen!) dat we de mensen gaan onderverdelen in subgroepen naar de thema's van hun ervaringen en krachten. Sommigen zijn zeer deskundig op het gebied van gezonde voeding en de ander is op zijn of haar plek als beweegmaatje of als ervaringsdeskundige op het gebied van stoppen met roken.


Gezonde leefstijl binnen De Sociale Maatschap

In ons jaarplan is o.a. opgenomen om onze collega's van Doras en PuurZuid bekend te maken met de activiteiten van Gezond Noord. Begin maart hebben we ze tijdens een online bijeenkomst geïnformeerd over Gezond Noord, maar ook gesproken over hoe je nu een gezonde leefstijl ter sprake brengt bij je cliënt (en daarmee ook hoe je hier zelf mee omgaat).


Stoppen met roken?

Op maandag 12 april a.s. start de cursus Stoppen met Roken die georganiseerd wordt in samenwerking met Sinefuma. Deze cursus vindt plaats in het Tuinhuis van de Tolhuistuin van 10.30-12.00 uur. De cursusdata zijn 12-19/4, 3-10-17-31/5, 7/6. Meer informatie over aanmelden vind je op onze website .


Simone van Dijk ‘Held van Amsterdam’ voorgedragen door Gezond Noord voor al haar activiteiten.

Simone, al jarenlang zet jij je in voor je buurt. Je kookt gezond voor buurtbewoners en je bent voedings- en beweegambassadeur. Je weet je buurtbewoners op goede wijze te motiveren naar een gezonde leefstijl en je laat zelf zien dat het ook lukt met een kleine budget. Ook voor jou in erg moeilijke coronatijden ga je door met je belangrijke missie.
Voor ons ben je een Amsterdamse held. We zijn trots op en blij met jou!
Gezond Noord


Het geheim van Annegarn


Guus Timmerman, PhDFollow
Researcher and Teacher Relational Caring, Presence and Care Ethics

In dagblad Trouw stond op vrijdag 19 februari in De Verdieping een artikel over de gezondheidskloof in Nederland en over wat huisarts David Koetsier en maatschappelijk werker Els Annegarn in Amsterdam-Noord daaraan proberen te doen (artikel in Trouw van 19 februari).

Gezond Noord
Huisarts David Koetsier is bijzonder te spreken over het platform ‘Gezond Noord’ en wat maatschappelijk werker Els Annegarn daarmee, samen met veel ervaringsdeskundigen, weet te bereiken (website Platform Gezond Noord). Gevraagd naar het geheim waarmee ze steeds meer mensen in Amsterdam-Noord in beweging krijgt, antwoordt Annegarn: ‘de presentiemethode’: mensen opzoeken in de buurt en daar verbinding met hen aangaan. Met veel aandacht. Aansluiten bij de ander in zijn leven, netwerk, opgaven, verlangens. En daarbinnen afstemmen op wat er voor die ander en haar naasten op het spel staat. Met inzet van al je vakkennis en competenties. Niet per se lief en aardig. Soms ook confronterend. Dan bereik je wat, zo laat Annegarns werk zien. Dat constateren overigens ook Fabian Dekker en zijn collega’s van de Erasmus Universiteit die het sociaal werk in Nederland onderzochten. Hun conclusie: sociaal werk rendeert, onder andere door de presentiebenadering (artikel op Sociale Vraagstukken).

Het geheim
Presentie verwijst naar een uitgewerkte theorie over wat werkzaam blijkt te zijn in situaties waarin mensen afhankelijk zijn van de hulp van anderen. Velen in zorg en welzijn onderschrijven de waarde van presentie, tegelijkertijd is het allesbehalve gemeengoed. Als presentie het geheim is dat maakt dat hulp effect heeft, dan is het zinvol na te denken over de implicaties, mede in het licht van de politieke en beleidsprogramma’s die over zorg en welzijnswerk gaan.

Zorg is telkens anders
Presentie betekent veel meer dan de term vaak oproept: aanwezig zijn, goed luisteren en de ander volgen waarheen die ook gaat. Presentie is geen recept, geen lijstje met te nemen stappen, geen programma met vooraf vastgestelde doelen. Dat kan ook niet. Want gezondheidszorg en maatschappelijk werk zijn complex. Niet zomaar ingewikkeld, maar complex. Ze vragen om weten waar het in je werk om gaat. En dan nog is het telkens anders. Daarom moet de professional de buurt ingaan en de levens van mensen binnengaan. En daar ontdekken wat kan worden gedaan en moet worden gedaan. En als dat gezellige groepsactiviteiten zijn, dan is dat wat moet gebeuren. Daar kom je alleen achter als je de buurt ingaat, opgaven van burgers onderkent, leert snappen en je daarop afstemt (Verstandig duikelen, (1)). Dat is heel concreet werk, maar niet in de zin van een interventie die planmatig, algemeen geldend en van buitenaf ingezet kan worden.

Om wie het gaat
Goed weten van die complexiteit is wezenlijk voor het realiseren van de praktijk van handen aan het bed, voeten op de straat en hoofden om de tafel. En dan ook voor het gezamenlijk nadenken over de richting waarin we met de samenleving willen, over de financiering van wat we belangrijk vinden, over politieke keuzes. En dan is het weer de vraag: wie hebben we daarbij voor ogen? Voor maatschappelijk werkers als Annegarn en huisartsen als David Koetsier zijn dat de kwetsbare burgers in achterstandswijken. Mensen met een laag inkomen, een migratieachtergrond, schulden, lichte verstandelijke beperkingen, in een buurt vol fastfoodwinkels. Mensen die, overigens, in hun situatie wel degelijk voor elkaar zorg dragen, maar ook de zorg van de overheid nodig hebben om niet onderuit te gaan.

Zorg uit zorg denken
Dan is het behulpzaam als die overheid daar niet programmatisch en interventionistisch mee aan de slag meent te moeten gaan. Alsof complexe sociale vraagstukken met de juiste methode en vooraf vastgestelde doelen zijn op te lossen en uit te bannen. Meer helpend is het om zorg in gezondheidszorg en sociaal werk vanuit zórgen te denken, en niet vanuit probleemoplossing, genezing, productie of dienstverlening. Dan is misschien bij sommige mensen niet méér bereikbaar dan dat ze enigszins vrede hebben met de situatie waarin ze zijn terechtgekomen: arm, ziek, zonder uitzicht. Maar wel in verbinding met andere mensen. Niet uitgesloten maar ingesloten. Niet overbodig maar erkend. Al was het maar door de professional.

Ruimte geven
In Trouw van maandag 22 februari zegt minister Hugo de Jonge uit de coronacrisis drie lessen te hebben geleerd: minder markt meer overheid; minder concurrentie meer samenwerken; minder nadruk op het genezen van ziekte en meer op het voorkomen van ziekte (interview in Trouw op 22 februari). Het is te hopen dat de minister daarbij het werk voor ogen houdt van presentiebeoefenende maatschappelijk werkers, huisartsen, verpleegkundigen, jeugdwerkers, buurtpastores en gehandicaptenzorgmedewerkers. En trouwens ook politieagenten, gemeenteambtenaren, woningbouwmedewerkers en leerkrachten (zoals in de NPO-documentaireserie Klassen, die zich overigens ook afspeelt in Amsterdam-Noord: socioloog Thijs Bol kijkt terug op Klassen). Dan weet hij dat het ministerie niet scenario’s moet schrijven, maar professionals, inclusief hun managers, de ruimte moet geven om burgers, cliënten, patiënten, buurtbewoners op te zoeken, relaties aan te gaan, door te modderen als dat nodig is, te confronteren, hun intuïtie te gebruiken en regels verstandig toe te passen of zo nodig naast zich neer te leggen. Dát is het geheim dat onder andere Amsterdam-Noord ons leert.

Guus Timmerman (senior onderzoeker Stichting Presentie)
Marjanneke Ouwerkerk (directeur Stichting Presentie)




Gezond Noord is onderdeel van Doras Maatschappelijke Dienstverlening
Hagedoornplein 1c, 1031 BV Amsterdam

Wil jij je uitschrijven van de nieuwsbrief? Stuur dan een mail naar gezondnoord@doras.nl .

Proclaimer: Wij proberen u zo goed mogelijk van dienst te zijn en e-mail verkeer zo zorgvuldig mogelijk af te handelen. Is deze e-mail niet voor u bestemd, laat het ons dan weten en verwijder de e-mail zonder de informatie te gebruiken en te delen met anderen.